Mikroskobik Doppler Kontrolü ile Varikosel Operasyonu

Varikosel, erkeklerde testis damarlarının genişlemesiyle ortaya çıkan ve kısırlığa neden olabilen bir rahatsızlıktır. Bu durumu tedavi etmek için birçok yöntem mevcut olsa da, Mikroskop altında Doppler ultrasonografi (USG) kullanarak yapılan varikosel operasyonu en  başarılı sonuçları vermektedir, tarafımdan uygulanmaktadır. Doppler USG, damarların ayrıntılı bir şekilde tespit edilmesini sağlayarak, tedavi sırasında daha hassas ve güvenli bir müdahale imkânı sunar. Bu yöntem, hastalar için hızlı iyileşme süresi ve daha az risk taşır. Etik kurallar çerçevesinde, bu tedaviyi sunmanın ayrıcalığını yaşıyorum ve varikosel sorunu yaşayan hastalarımın sağlığına katkıda bulunuyorum.

Varikosel Neden Olur?

Testisler anne karnındaki gelişim esnasında böbrekler ile aynı seviyede oluşur ve zamanla aşağıya doğru hareket ederler. Bu hareket sırasında kasık kanalından geçerek karnın dışına çıkarlar ve genellikle doğum öncesinde torbaya inerek yerleşirler. Bu göç esnasında testisler damarlarını da beraberlerinde taşırlar; bu nedenle sol testisin ana toplar damarı direk olarak sol böbreğin toplar damarına dökülür. Ayakta durduğumuzda dik bir kolon oluşturan bu toplar damarın etrafında bacaktaki damarlar gibi onları sıkıştırarak pompalayan kaslar da olmadığı için varisleşme sık görülür. Ven adı verilen toplar damarların içinde check-valf mekanizması oluşturan kapakçıklar ven çapındaki genişleme ile yetersiz kalır ve ters akışı engelleyemez. Bu durumda derin bir nefes alma, bir ağırlık kaldırma gibi karın içi basıncı arttıran hallerde kan testise doğru geri akarak testis çıkışındaki basıncı arttırarak testis içindeki kan akımını yavaşlatır ve fonksiyonlarını etkiler.

Varikosel Zararlı mıdır?

Varikosel ergenlik yaşlarında başlar, olumsuz etkileri yıllar içinde giderek artar ve zamanla; kısırlık nedeni, testise, kasığa, bacağa vuran ağrılar nedeni, ergenlik çağında testisin küçük kalmasına veya zaman içinde giderek küçülmesinin nedeni ve bu küçülmeye bağlı erkeklik hormonu salgısı azalması nedeni olabilir.

Varikosel etkilerini yıllar içinde arttırarak gösterir, ilk çocuk olsa bile ikinci çocuk olmayabilir.

Varikosel Tanısı Nasıl Konulur?

Varikosel teşhisi deneyimli bir uzmanın muayenesi ile beraber doppler ultrason yapılarak konulmalıdır. Her varikosel hastası sperm analizi yaptırmalı ve sperm sayısı, hareketliliği ve şekil bozukluğunu öğrenmelidir (sperm bozukluğu çeşitli yepazede olabilir normalden azospermiye kadar). Sadece ergenlik öncesi ya da ergenlik esnasında sperm veremeyecek hastalardan istenmemelidir.

Kimler Varikosel Ameliyatı Olmalıdır?

Ergenlik öncesi ya da esnasında ileri derecede varikoseli olanlar veya ağrısı olanlar veya testiste ufalma ve yumuşaması olanlar ameliyat olmalıdır.

Erişkinlerde sperm fonksiyonu bozulmuş olan veya ağrısı olan veya testiste ufalma ve yumuşaması olanlar varikoselin derecesinden bağımsız olarak ameliyat olmalıdır.Varikosel testosteron düşmesi   neden olabilir bazı hastalarda testosteron replasman tedavisi yerine varikoselektomi operasyonu yapmak  daha iyi bir seçenek olabilir. 

Varikosel ameliyatının etkisi aylar içinde artarak devam bu durum sperm  testleri  üzerinde gözükebilir. 

Varikosel ameliyatı acil bir durum değildir, 1-2 ay içinde ameliyatı uygundur.

Varikosel Ameliyatında Mikrocerrahi Neden Tercih Edilmelidir?

Varikosel tedavisinde en başarılı ve komplikasyonu en az yöntem tecrübeli üroloji uzmanlarının yapacağı mikrocerrahi varikosel ameliyatıdır.

Standart varikosel operasyonu tekniklerinde ( mikrooskop kullanılmadan ) %15 kadar hastada ameliyat sonrasında varikosel devam etmekte, hidrosel (testisin zarları arasında sıvı birikerek şişmesi) riski %10’a, atardamar hasarına bağlı organ kaybı %5’e kadar çıkmaktadır. Mikrocerrahi bu oranları özellikle çok azaltmakta ve başarı oranını yükseltmektedir. Biz kliniğimizde mikroskop kontrolü altında varikoselektomi uygulaması yapıyoruz  aynı zamanda  operasyon  atar damarları daha iyi değerlendirebilmek için  mikro doppler ultrason kullanıyoruz ki atar damarları daha iyi koruyabilelim. 

Varikosel ilaç veya bitkiler ile tedavisi edilemez.

Varikosel Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Etkilenen taraftaki kasık üzerinden 2-4 cm lik kesi yapılıp testisin damarları içeren kordonu bulunur. Testisi boşaltan bağlanması gereken iki sistem toplardamar vardır:

Birincisi İnternal Spermatik ven dalları dediğimiz anayol kasık kanalına girer, giderek dallar birleşir, kasık kanalından çıkarak karın arka zarı üzerinden yükselir, solda böbrek toplar damarına, sağda ise böbrek toplar damarının hemen altında Vena Cava denilen kalbe giden ana toplayıcı damara dökülür.

İkincisi ise Eksternal Spermatik ven dediğimiz kasık kanalından karına dek yükselmeyip bölgedeki toplar damarlara dökülür. Bu nedenle önce kordon dışındaki Eksternal Spermatik venler bağlanıp kesilir. Daha sonra kordon açılıp sperm kanalı vaz deferens ve damarı ve testis atardamarı bulup güvenceye alınır.

İnternal spermatik ven toplardamarlar tek tek lenf damarlarından 10 kez büyütme yapan mikroskop altında ayırılıp bağlanıp kesilir. Lenf damarlarının korunması sonradan testise su toplanması riskini azaltır. Aynı zamanda dopler kontrolü yapılarak   arter dediğimiz   atar  damarlarımızı korumamızı gerekiyor. Ameliyat tek taraflı olanlarda genellikle 1 saate yakın sürer. Hasta 2 saat sonra yemeğini yiyip 4-6 saat içinde hastaneden çıkabilir.

Varikosel Ameliyatı Sonrası Nasıl Geçer?

• Hasta 2 gün evinde dinlenir ve 2. gün duş alabilir. Pansuman ihtiyacı genellikle olmaz.
• 7-10 gün kontrol yapılır.
• 3 ay boyunca ağılık kaldırma gibi ağır sporlardan kaçınılması gerekir.
• Cinsel yaşama 2 hafta içinde dönülebilir.

Nüks veya Tekrarlayan Varikosel Ameliyatı Nasıldır?

Başarılı bir mikrocerrahi varikosel ameliyatı sonrası varikosel tekrarlama ihtimali çok düşüktür.

Başarısız uygulamalar sonucu düzeltici mikrocerrahi varikosel ameliyatı yine aynı teknik ile ama daha fazla özen ve süre ile yapılır. Vücudumuzda sürekli bir onarım ve yeni damar oluşumu olduğu akılda tutularak bütün ince toplardamarların 10 kez büyütme yapan mikroskop altında ayırılıp bağlanıp kesilmesi gereklidir.

Tekrarlayan varikosellerin mutlaka tecrübeli üroloji uzmanlarınca ameliyat edilmesi önerilir.

Varikosel Operasyonu Sonrası Tüp Bebek Tedavisine Katkısı Nedir ?

Varikosel operasyonu tüp bebek tedavi sürecinin başarısını  2 kat artırır   yapılan bilimsel  çalışmalar  göstermiştir ki  varikosel operasyonu olan  çiftlerin   olmayanlara göre  tüp bebek uygulama sayıları yarı yarıya azalmıştır.  

Varikosel Operasyonu Sonrası Testosteron Artışı Olur mu ?

Varikosel operasyonu sonrası testosteron seviyesinde %30*-60 oranında artış tespit edilmiştir. Yeni  yapılan bilimsel çalışmalarda varikoseli  olan hipogonadizmli ( düşük testosteron seviyesine sahip olanlar ) Erkeklerde testosteron tedavisi yerine varikoselektomi operasyonu yapılamsını  gündeme getirmiştir ama bu durum halen bir tartışma konusudur. 

Varikosel Ameliyatı Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?

Varikosel ameliyatından en erken 6-12 ay sonra sperm analizi yapmak gereklidir. Asıl sperm yanıtı 12 ay sonra anlaşılabilir.

Gebe bırakma oranları ameliyat sonrası bilimsel yayınlarda %50 - 60 arasında değişmektedir.

Genel prensip olarak hastaların sperm analizinde birinci yılın sonunda %60’ında düzelme %35’inde sabit kalma ve %5’inde ise daha da fazla bozulma görülmektedir. Bunun sebebi spermlerin ana hücrelerinin  başka nedenle kalıcı olarak hasar görmesidir ve elimizde bu hasarı saptayabilecek güvenilir bir test yoktur.

Testisi ufalmış ve yumuşamış olan hastalarda özellikle çocuk ve gençlerde testis 6 ay içinde birden sertleşir ve büyür ve hatta diğer testisi yakalar.

Bazı varikoseller o kadar şiddetlidir ki torbada şekil bozukluğu yapabilir ve bu ele ve göze gelen şişlik azalsa da devam edebilir. Şişliğin devam etmesi başarısızlık anlamına gelmez.

Ancak şişlikte artma, ağrının geri gelmesi veya sperm analizinde tekrar kötüleşme olması varikosel tekrarlaması anlamına gelebilir ve tekrar doppler ultrason ile kontrol edilmesi gerekir.