Sünnet, penisin baş kısmını örten deri parçasının cerrahi bir işlemle çıkarılmasıdır. Müslüman ve Yahudi toplumlarında dini bir gereklilik olarak yapılırken, Hristiyan ve diğer toplumlarda genellikle sağlık nedenleriyle uygulanır. Dünyada en sık yapılan cerrahi işlemlerden biridir. Ancak sıkça uygulanan bir işlem olduğu için, uzman olmayan kişiler tarafından da yapılabilmektedir. Halbuki sünnet, tıbbi açıdan uzmanlık gerektiren ve ameliyat niteliğinde bir işlemdir.
Sünnet, penisin baş kısmını örten deri parçasının cerrahi bir işlemle çıkarılmasıdır. Müslüman ve Yahudi toplumlarında dini bir gereklilik olarak yapılırken, Hristiyan ve diğer toplumlarda genellikle sağlık nedenleriyle uygulanır. Dünyada en sık yapılan cerrahi işlemlerden biridir. Ancak sıkça uygulanan bir işlem olduğu için, uzman olmayan kişiler tarafından da yapılabilmektedir. Halbuki sünnet, tıbbi açıdan uzmanlık gerektiren ve ameliyat niteliğinde bir işlemdir.
Sünnet ve İdeal Yaş
Birçok toplumda sünnet tıbbi, dini ya da hijyenik amaçlarla yapılır. Bununla birlikte, hangi yaşta yapılması gerektiği konusunda farklı görüşler vardır. Özellikle 3-6 yaş arası, tartışmalı bir dönem olarak kabul edilir. Bu dönem, çocukların cinsel kimliklerini keşfetmeye başladıkları ve erkek-kız ayrımını fark ettikleri dönemdir. Psikanalist Sigmund Freud, bu yaşlarda yapılan sünnetin olumsuz psikolojik etkiler yaratabileceğini öne sürmüştür. Ancak bu iddiayı destekleyen kesin bilimsel kanıtlar bulunmamaktadır. Aksine, sünnetin bu yaş grubunda uzun vadede olumsuz bir etkisinin olmadığını gösteren birçok çalışma vardır.
Araştırmalara göre, 3-6 yaş arasında sünnet olan çocukların, diğer yaş gruplarına göre daha yüksek stres ve korku yaşadığı gözlemlenmiştir. Ancak bu stres genellikle 10 gün içinde kaybolur. Sünnetin dini nedenlerle yapıldığı vakalarda, stres ve korku düzeylerinin medikal nedenlerle yapılan sünnete göre daha az olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, sosyoekonomik durumu iyi olan ailelerin çocuklarında sünnet sonrası stresin daha yüksek olduğu, fakat bu çocuklarda da kalıcı bir sorun oluşmadığı belirtilmiştir.
Sonuç olarak, 3-6 yaş arasındaki çocuklara sünnet yaptırmak isteyen ailelerin endişe etmesine gerek yoktur.
Sünnet ve İdrar Yolu Enfeksiyonu
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu, sık görülen bir sorundur ve tedavi edilmezse böbrekte kalıcı hasar, hipertansiyon ve kronik böbrek yetmezliği gibi ciddi problemlere yol açabilir. Sünnet derisi, mikropların birikmesine uygun bir ortam sağlar. Özellikle E. coli gibi bakteriler sünnet derisinin altında birikerek idrar yolu enfeksiyonuna neden olabilir. Sünnet derisinin alınmasıyla bu bakterilerin birikmesi engellenir ve enfeksiyon riski azalır.
Yapılan çalışmalara göre, 1 yaşından önce sünnet edilen bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu geçirme riski, sünnet olmayan bebeklere göre 9 kat daha azdır. Bu nedenle bazı uzmanlar, enfeksiyonu önlemek için sünnetin ilk bir ay içinde yapılmasını önermektedir. Ancak 1 yaşından sonra yapılan sünnetin de idrar yolu enfeksiyonlarından %85 oranında koruyucu etkisi olduğu gösterilmiştir.
Sünnet, idrar yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde etkili bir yöntemdir ve birçok ürolojik yarar sağlar.
Sünnette Koter Kullanımı: İnternetteki Bilgi Kirliliği
Koter, cerrahi işlemler sırasında dokuyu kesmek veya kanamayı durdurmak için kullanılan bir alettir. Koterler, farklı enerji kaynaklarıyla çalışabilir: ısı, elektrik veya gazla. Ancak internette yanlış bilgilendirmeler nedeniyle aileler, koter konusunda kafa karışıklığı yaşayabilir.
Sünnette kullanılan lazer diye bilinen bir cihaz aslında lazer değildir, "ısı koteri" olarak adlandırılan bir cihazdır. Bu cihaz, sünnet sırasında elektrik akımı kullanmaz; sadece metal ucunun ısınmasıyla dokuyu keser. Isı koteri, dünya genelinde uzun yıllardır güvenle kullanılan bir yöntemdir ve kongrelerde defalarca güvenilirliği sunulmuştur.
Sünnette koterlerin bazı türleri güvenlidir, bazıları ise tehlikeli olabilir. Örneğin, monopolar elektrik koteri peniste kullanılmaz çünkü penis dokusu bu enerjiye karşı hassastır. Bipolar elektrik koterleri ise güvenli olarak kabul edilir, çünkü enerji küçük bir alanda toplanır ve etrafa yayılmaz.
Sonuç olarak, sünnette ısı koterleri ve bipolar koterler güvenle kullanılabilir. Ancak monopolar koterler tehlikelidir ve yasaktır. Sünnet işleminin mutlaka ürologlar gibi bu konuda uzman kişilerce yapılması gerektiği unutulmamalıdır.
Yasak olan koter monopolar koter
Bipolar koter güvenli bir şekilde kullanılabilir
Yenidoğan Sünnetinin Faydaları
Yenidoğan sünneti, hem hızlı iyileşme süreci hem de bebeklerin bu işlemi psikolojik olarak fark etmeyişi nedeniyle birçok avantaj sunan bir cerrahi prosedürdür. Yenidoğan sünnetinin faydaları şu şekilde sıralanabilir:
- Kanama riski çok düşüktür.
- İdrar yolu enfeksiyonu riski azalır.
- Sadece lokal anestezi yeterlidir, bu nedenle bebek işlem öncesinde aç kalmak zorunda değildir. Hatta işlem sırasında biberonla beslenebilir.
- Genel anesteziye ihtiyaç duyulmadığı için olası riskler ortadan kalkar.
- Sünnet sonrası ağrı kesiciye nadiren ihtiyaç duyulur.
- Evde bakım kolaydır ve herhangi bir sağlık personeline gerek kalmadan yapılabilir.
Hipospadias (Peygamber Sünneti) Nedir?
Hipospadias, erkek bebeklerde idrar deliğinin penisin ucunda değil, daha alt bir noktada olması durumudur. Halk arasında "peygamber sünneti" olarak bilinir. Bu durumda idrar kanalı tam olarak gelişmemiştir. İdrar deliği, penisin baş kısmına yakınsa "glandüler hipospadias", penisin gövde kısmında ise "koronal hipospadias" olarak adlandırılır. Her iki durumda da cerrahi müdahale gereklidir ve başarı oranı oldukça yüksektir.
Hipospadias Nasıl Anlaşılır?
Hipospadias, genellikle doğumdan hemen sonra fark edilebilecek belirgin belirtilerle kendini gösterir. En dikkat çekici bulgu, idrar deliğinin penisin ucunda değil, daha aşağı bir noktada açılmasıdır. Bu delik, penisin gövdesinin alt kısmında, torbalara daha yakın bir yerde olabilir ve bazı ciddi vakalarda penisin köküne kadar gerileyebilir. Bu durum, bebeğin idrarını düzgün yönlendirememesine ve idrarın normal akışında sapmalar olmasına yol açabilir.
Hipospadiaslı bebeklerde idrar yaparken fark edilen ilk sorun, idrarın aşağı doğru veya yanlış yönlerde akmasıdır. Bu anormallik, bebeğin oturarak veya kontrolsüz bir şekilde idrar yapmasına neden olabilir. Bir diğer belirti, sünnet derisinin tam gelişmemesidir. Hipospadias vakalarında sünnet derisi, penisin sadece arka kısmında bulunur ve penisin ön kısmı açık kalır. Sünnet derisinin bu şekilde eksik gelişmesi, hipospadiasın tanınmasını kolaylaştıran tipik bir işarettir.
Bazı çocuklarda ise peniste eğrilik görülebilir. Penisin bu anormal eğriliği, "kordi" olarak bilinir ve hipospadiasın daha ağır formlarında sıklıkla ortaya çıkar. Bu eğrilik, cinsel gelişimi ve ilerideki fonksiyonları olumsuz etkileyebilir, bu nedenle erken müdahale gerekebilir.
Peygamber Sünneti Ne Kadar Yaygındır?
Hipospadias, doğuştan gelen bir durumdur. Nedeni kesin olarak bilinmemektedir, ancak bazı araştırmalar anne karnındaki hormonal eksikliklerden kaynaklanabileceğini öne sürmektedir. Tüp bebek gibi yöntemlerle doğan bebeklerde bu durumun daha sık görüldüğü belirtilmiştir.
Geçmişte her 800 doğumdan birinde görülen hipospadias, günümüzde her 250 erkek bebekten birinde görülmektedir. Bu artışın çevresel faktörler, gıda değişiklikleri ve modern çağın bilinmeyen etkilerinden kaynaklanabileceği düşünülmektedir.
Ayrıca, hipospadiasın genetik yatkınlıkla da ilişkisi vardır. Hipospadiaslı babaların oğullarında veya kardeşlerinde görülme olasılığı daha yüksektir. Bebek doğduğunda veya sünnet planlandığında yapılacak bir fizik muayene ile tanı koymak oldukça kolaydır.
Sünnet Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Yenidoğan Sünneti Ne Zaman Yapılır ve Ne Kadar Sürer?
Eğer bebeğin sünnetine engel olacak bir sağlık sorunu yoksa, doğumdan sonraki ilk 24 saatten itibaren, 90. güne kadar sünnet yapılabilir. İşlem genellikle 6-8 dakika sürer ve hızlı bir iyileşme süreci sağladığı için yenidoğan sünneti oldukça tercih edilir.
Sünnet Gerekli midir?
Sünnet, sadece dini nedenlerle değil, aynı zamanda sağlık açısından da önerilen bir işlemdir. ABD ve Avrupa'da günümüzde erkek çocukların %30’u sağlık nedenleriyle sünnet edilmektedir. Sünnet, ilerleyen yaşlarda enfeksiyon riskini azaltmak gibi pek çok sağlık yararı sağlar.
Sünnet Yaşı Ne Olmalıdır?
Sünnet her yaşta yapılabilir, ancak yenidoğan dönemi en uygun zamandır. Bebeğin doğumdan sonra annesiyle birlikte evine taburcu olması bile mümkündür. Özellikle 2 yaşından önce yapılması önerilir. 2-6 yaş arası, çocukların psikolojik gelişimi açısından tartışmalı bir dönemdir; ancak bu yaş aralığında da sedasyonla sünnet yapılmasında bir sakınca yoktur. 8 yaşından sonra sünnet önerildiğinde, bazı çocuklarda korkular pekişebilir. Bu durumda, sünnet anesteziyle yapılması tavsiye edilir.
Sünnet Lokal Anestezi ile mi, Genel Anestezi ile mi Yapılmalı?
Genel olarak, 1 yaşın altındaki çocuklara lokal anestezi ile sünnet yapılması tavsiye edilir. 2-7 yaş arasındaki çocuklarda ise aile ile konuşarak karar verilir ve çoğu zaman sedasyon önerilir. Daha büyük çocuklarda ise çocuğun kendisiyle konuşulup korkuları dikkate alınarak karar verilir. Bazı çocuklar lokal anestezi ile rahat bir şekilde sünnet olabilirken, bazıları için sedasyon veya genel anestezi gerekebilir.
Sünnet Hangi Yöntemle Yapılmalı?
Her aile çocuğu için en iyisini ister, ancak internette bu konuda çok farklı bilgiler bulunduğu için kafalar karışabilir. En yaygın yöntem, klasik cerrahi sünnettir. Bu yöntemde sünnet derisi bistüriyle kesilir, kanama kontrol edilir ve derinin kenarları 4-10 dikişle dikilir. Deri, makasla ya da bistüri ile işaretlenerek çıkarılabilir. Ayrıca diakoter (ısı enerjisiyle kesim), Gomco ya da plastik sıkıştırıcılar da kullanılabilir. Kendi tercihim, hızlı, etkili ve estetik sonuç verdiği için giyotin usulüdür.
Sünnet Yapılırken Hangi Riskler Vardır?
Her cerrahi işlemde olduğu gibi sünnette de bazı riskler olabilir. Kanama, şişme, enfeksiyon, morarma, fistül, glans kaybı gibi durumlar nadir de olsa görülebilir. Ancak, bu komplikasyonların önüne geçmek için işlemin mutlaka uzman kişiler tarafından yapılması gerekir.
Doktor Randevusu Öncesi Nelere Dikkat Edilmelidir?
Eğer çocuğunuz 5 yaşın üzerindeyse, doktorla önceden tanışması uygun olabilir. Ailenin, çocuğa işlem hakkında dürüst bilgiler vererek rahatlatması önemlidir. Çocuğa asla yalan söylenmemeli ve sünnetin basit bir işlem olduğu anlatılmalıdır. Çevreden duydukları yanlış bilgiler veya mahalle efsaneleri çocuklarda gereksiz korkulara yol açabilir. Sünnet sırasında lokal anestezi iğnesini bile hissetmemesi için özel kremler kullanıyoruz, bu da çocuğun rahatlamasını sağlar.
Sünnet İçin Hangi Tetkikler Yapılmalıdır?
Lokal anestezi ile yapılacak sünnetlerde genellikle kan tahliline gerek yoktur, ancak nadiren de olsa kanama bozukluğu olabilir. Bu tür durumların fark edilmesi için doktorla önceden görüşmek önemlidir.
Sünnet Sonrası Bakım ve Yaşam Önerileri
Sünnet sonrası hafif kanamalar normaldir, bu yüzden gazlı bezi hafif ıslatan kanamalardan endişe etmeyin. Bebeğinizi ılık suya oturttuktan sonra pansumanı yavaşça çıkarın ve penisin tepesini kontrol edin. Pembe veya hafif mor olması normaldir. Ancak etrafa yayılan kanama olursa mutlaka doktorunuzu arayın. Ayrıca bazı kilolu çocuklarda penis, gömülü gibi görünebilir ve bu durum aileyi endişelendirebilir. Bu, normal bir durumdur ve zamanla düzelecektir.
