Prostat Kanseri

Prostat Büyümesi Şikayetleri Olan Hastaya Uyguladığımız Yöntemler

Prostat büyüme şikayetlerini değerlendirirken, kanser ihtimalini gözden kaçırmamak için PSA kan testi yapıyor ve hastamıza makattan (anüsten) parmakla muayene uyguluyoruz. Prostatı muayene etmenin tek yolu, ürologun parmak muayenesi yapmasıdır.

PSA testi, her laboratuvarda yapılabilen ve açlık gerektirmeyen bir tetkiktir.

PSA, Parmakla Muayene ve Prostat Kanseri Teşhisi

Prostat kanserinden şüphelenmemiz için ya PSA seviyesinin kanda 2.5'in üzerinde olması ya da parmak muayenesinde prostat yüzeyinde sertlik hissedilmesi gerekir. Bu iki durum birlikte de olabilir.

Sadece PSA yüksekliğinde kanser saptama oranı %25 civarındayken, parmak muayenesinde sertlik de varsa bu oran %49’a çıkmaktadır. Parmak muayenesinde sertlik saptanan hastaların %16'sında PSA düzeyi normaldir, bu yüzden tecrübeli bir ürolog tarafından yapılan parmak muayenesi çok önemlidir.

PSA yüksekliği veya prostatta sertlik saptarsak, prostat kanseri teşhisi için yapılacak tek işlem Prostat Biyopsisidir. Prostat kanseri teşhisi, yalnızca prostat biyopsisi ile konur.

Prostat Kanseri Teşhisi Nasıl Konur? Füzyon Biyopsi Nedir?

Prostat kanseri erken evrede yakalandığında tedavi başarı oranı %90’ı aşmaktadır. Amacımız, kanseri prostat dışına çıkmadan tespit etmektir.

Hastalığı erken yakalamanın iki yolu vardır:

• Basit bir kan testi olan Total PSA: Sonuç, hastanın yaşına göre değerlendirilir. 50 yaş altı erkeklerde PSA değerinin 2’yi geçmemesi gerekir.
• Tecrübeli bir üroloji uzmanı tarafından yapılan parmak muayenesi: Parmak muayenesinde sertlik saptanması yüksek oranda kanser şüphesi doğurur. PSA yüksekliği veya parmak muayenesinde sertlik olması prostat kanseri düşündürür ve daha ileri tetkikler yapılır.

Prostat Kanseri Teşhisi Prostat Biyopsisi İle Konur

• Prostat biyopsisi, anüsten sokulan iğnelerle alınan örneklerin patolojik incelemesidir. Bu işlemle kanser olup olmadığı belirlenir.
• Eskiden bu işlem, anüsten sokulan ultrason eşliğinde rastgele 12-16 parça alınarak yapılırdı. Ancak ultrason, kanserli odakları net olarak gösteremediği için kanserli dokuya denk gelmeme ihtimali vardı.

Son Dönemde Yapılan Yenilikler

• Gelişmiş MR teknikleri (Multiparametrik Prostat MR) kullanılarak, prostat içindeki yüksek riskli kanser odakları tespit edilebilmektedir.
• Füzyon biyopsi, MR görüntüleri ile ultrasonu birleştirerek biyopsi parçalarını daha hedefli yerlerden almayı sağlar. MR-ultrason füzyon biyopsisi, kanser yakalama oranını artırır.

Füzyon Biyopsinin Avantajları

• Füzyon biyopsinin kanser yakalama oranı, körlemesine yapılan biyopsiye göre 3 kat daha yüksektir.
• İlk biyopsi ile kanser tespit oranı yüksektir ve tekrarlayan biyopsilere gerek kalmaz.

PSA’yı Kanser Dışında Yükselten Nedenler

• İdrar yolu enfeksiyonları, idrar yoluna yapılan müdahaleler, prostat biyopsisi gibi faktörler PSA’yı yükseltebilir.
• Bazı ilaçlar PSA seviyesini düşürebilir (örneğin, prostat büyümesi veya saç dökülmesi tedavisinde kullanılan ilaçlar).

Biopsi Sonucunda Kanser Tespit Edilirse

Prostat biyopsisi sonucunda prostat kanseri genellikle “Adenokarsinom” olarak ifade edilir.

Gleason Skor’u, kanserin biyolojik davranışı hakkında önemli bilgi verir. Skorun 10’a yakın olması kanserin daha saldırgan olduğunu gösterir. Özellikle 7 ve üzeri skorlar tehlikeli kabul edilir.

Prostat Kanserinin Tedavisi

Her prostat kanseri tedavi gerektirmez. Prostat kanseri, çoğu zaman yavaş ilerleyen bir hastalıktır ve hastalar başka sebeplerle hayatını kaybedebilir.

Tedavi, hastalığın teşhis edildiği evreye göre planlanır:

1. Lokalize prostat kanseri: PSA taraması ile genellikle bu erken evrede yakalanır. İdeal tedavi Radikal Prostatektomi veya takip olabilir.
2. Prostat dışına yayılmış ama uzak organlara yayılmamış: Genç hastalarda ameliyat tercih edilir, ancak bu durumda radyoterapi ve hormon tedavisi de gerekebilir.
3. Metastaz yapmış (uzak organlara yayılmış) grup: Tedavi esas olarak hormon tedavisidir. İlaçlar veya testislerin çıkarılması (Orşiektomi) ile yapılır.

Kanserin Evresi Nasıl Anlaşılır?

Eskiden kullanılan kemik taraması ve MR gibi yöntemlerin yerini Ga-68 PSMA PET almıştır. Bu yöntem, prostat kanserinin yayılımı hakkında net bilgi verir.

Radikal Prostatektomi Ameliyatı Öncesi ve Sonrası

Radikal Prostatektomi, erken evrede yakalanmış prostat kanserinin en etkili tedavisidir. Ameliyat sırasında prostat, meni keseleri ve gerekli durumlarda lenf dokuları çıkarılarak idrar yolu mesane ile yeniden birleştirilir.

Ameliyat Sonrası İdrar Kaçırma

Ameliyat sonrası idrar kaçırma riski, tecrübesiz ellerde gerçekleşebilir. Ancak bu durum her zaman tümöre bağlı olmayabilir.

Ameliyat Sonrası Ereksiyon ve Sertleşme

Ameliyat sırasında ereksiyonu sağlayan sinirler korunursa, sertleşme fonksiyonu devam edebilir. Ancak prostat dışına yayılmış kanserlerde bu sinirler korunamayabilir.

Lenf Temizliği Hangi Hastalarda Gerekir?

Eğer hastalık Lokal İleri evrede ise, sadece prostatı çıkarmak yeterli olmayabilir. Bu hastalarda genişletilmiş lenf temizliği yapılması gerekebilir.