Mesane Enfeksiyonu Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey
Mesane enfeksiyonu, mesanenin bakteriyel bir enfeksiyonudur ve bazen idrar yolu enfeksiyonu olarak da adlandırılır. İdrar yaparken ağrı ve yanma, sık sık idrara çıkma ihtiyacı ve diğer semptomlara neden olabilir.
Nedenleri
Mesane enfeksiyonları genellikle bakterilerin üretraya (vücuttan idrarı taşıyan tüp) girip mesaneye ulaşmasıyla oluşur. Mesaneye ulaştıktan sonra bakteriler mesanenin iç yüzeyine yapışarak iltihaplanmaya neden olur; bu duruma sistit denir. Bakteriler ayrıca mesaneden böbreklere geçerek böbrek enfeksiyonuna yol açabilir.
Risk Faktörleri
Mesane enfeksiyonları herkesi etkileyebilse de, araştırmalara göre kadınlar erkeklere oranla 30 kat daha fazla risk altındadır ve kadınların çoğu yaşamları boyunca en az bir kez mesane enfeksiyonu geçirir. Bunun nedeni, kadınların üretrasının rektuma daha yakın olması ve bakterilerin daha kısa bir mesafe kat ederek enfeksiyona neden olmasıdır.
Erkeklerde ise yaş ilerledikçe risk artar. Özellikle iyi huylu prostat hiperplazisi gibi durumlar, idrar yolu sorunlarına yol açarak enfeksiyon riskini yükseltir.
Diğer risk faktörleri şunlardır:
- Cinsel İlişki: Bakterilerin üretraya geçişini kolaylaştırabilir.
- Yaş: Yaşlandıkça enfeksiyon riski artar.
- Doğum Kontrol Yöntemleri: Spermisit kullanımı enfeksiyon riskini artırabilir.
- İdrar Yapmama: Cinsel ilişkiden hemen sonra idrar yapmamak bakterilerin atılmasını engeller.
- Vajinal Flora Değişiklikleri: Bakteri dengesindeki değişiklikler enfeksiyona yol açabilir.
- Önceki Enfeksiyonlar: Son 12 ay içinde mesane veya böbrek enfeksiyonu geçirmiş olmak.
- İdrar Yolu Değişiklikleri: Yapısal veya fonksiyonel anormallikler.
- Menopoz: Östrojen seviyelerindeki düşüş enfeksiyon riskini artırır.
- Gebelik: Hormonal değişiklikler ve idrar yolundaki baskı nedeniyle risk artar.
Belirtiler
Mesane enfeksiyonunun belirtileri şunları içerebilir:
- İdrar Yaparken Ağrı veya Yanma
- Sık ve Acil İdrara Çıkma İhtiyacı: Genellikle az miktarda idrar ile.
- Alt Karında Rahatsızlık veya Basınç Hissi
- Kötü Kokulu İdrar
- Bulanık veya Kanlı İdrar
Böbrek enfeksiyonu olan kişilerde ise ek olarak:
- Ateş
- Sırt, Yan veya Kasık Ağrısı
- Bulantı veya Kusma
Teşhis
Doktorunuz, semptomlarınızı değerlendirerek ve bir idrar tahlili yaparak mesane enfeksiyonunu teşhis edebilir. İdrar tahlili, idrardaki beyaz kan hücrelerini ve enfeksiyon belirtilerini kontrol eder. Böbrek enfeksiyonundan şüpheleniliyorsa, idrar kültürü ile bakterinin türü belirlenebilir.
Önleme
Sık sık mesane enfeksiyonu yaşayan kişiler için önleyici tedbirler önemlidir:
- Doğum Kontrol Yöntemini Değiştirmek: Spermisit ve diyafram kullanımı yerine alternatif yöntemler düşünülebilir.
- Bol Sıvı Tüketmek ve İdrar Yapmak: Özellikle cinsel ilişkiden hemen sonra idrar yapmak bakterilerin atılmasına yardımcı olur.
- Vajinal Östrojen Kremi Kullanmak: Menopoz sonrası kadınlarda vajinal östrojen enfeksiyon riskini azaltabilir.
- Önleyici Antibiyotik Kullanımı: Doktorunuzun önerisiyle düşük doz antibiyotikler alınabilir.
Tedavi
Doktorlar genellikle basit mesane enfeksiyonlarını kısa süreli antibiyotiklerle tedavi eder. En sık reçete edilen antibiyotikler şunlardır:
- Trimethoprim-Sulfamethoxazole (Bactrim)
- Siprofloksasin
- Ampisilin
Tedavi genellikle 3-7 gün sürer ve çoğu kişi bir gün içinde iyileşme hisseder. Ancak, antibiyotiklerin tamamını kullanmak enfeksiyonun tamamen ortadan kalkması için önemlidir.
Evde Yapılabilecekler
Antibiyotik direnci nedeniyle, doğal önleyici yöntemler de değerlendirilebilir:
- Kızılcık Ürünleri Tüketmek: Kızılcık suyu veya takviyeleri bakterilerin mesane duvarına yapışmasını engelleyebilir.
- D-mannoz Kullanımı: Doğal bir şeker olan D-mannoz, bakterilerin idrar yolundan atılmasını sağlar.
Genel Bakış
Mesane enfeksiyonları rahatsız edici olsa da genellikle kolayca tedavi edilebilir. Önleyici tedbirler almak ve semptomları erken fark etmek, komplikasyonları önlemeye yardımcı olur.
