Kadınlarda İdrar Kaçırma (Üriner İnkontinans)

Kadınlarda sıklıkla görülen idrar kaçırmanın nedenleri nelerdir?

Kadınlarda idrar kaçırmanın en sık iki sebebi vardır:

1. Sıkışma tipi idrar kaçırma
2. Karın içi basınç artışına bağlı idrar kaçırma (stres tipi idrar kaçırma)

Kadınlarda idrar kaçırma, hayat kalitesini ciddi derecede etkileyen bir problemdir. Zor doğumlar ve fazla sayıda doğumlar, idrar yolunun son bölümü olan üretranın dengesinin bozulmasına neden olabilir. Bu denge bozulduğunda, mesane kasılıp idrarı dışarı atmak isterken, üretra dengeli ve stabilse idrarı tutabilir; ancak oynak hale gelmişse, hastada idrar kaçırma izlenir.

Öksürürken, hapşırırken, yataktan kalkarken, ağır bir şey taşırken idrar kaçırma meydana gelir. Vajinal muayene ile bu hastalara kolaylıkla teşhis konulabilir.

Vajinal muayenede karın içi basıncı artıracak öksürme, hapşırma, ıkınma gibi manevralarla hasta idrar kaçırıyorsa ve üretranın oynak olduğu görülüyorsa, bu duruma stres inkontinans denir. Bu tip idrar kaçırmanın tedavisinde operasyon uygulanabilir, ancak ilk tedavi yaklaşımı ameliyat olmamalıdır.

Bir diğer idrar kaçırma türü, özellikle ileri yaşlarda ve menopoz sonrası kadınlarda görülür. Bu tür idrar kaçırma, başka bir sebep olmadan, idrarın geldiğini anlayıp yetişememe şeklinde olur. Buna aşırı aktif mesane denir ve teşhisi koymak için diğer nedenler ekarte edilir. Hastada omurilik ya da beyin problemi olup olmadığı araştırılır. Genellikle ilaçla tedavi edilir. Eğer hasta ilaçlara direnirse ve bu idrar kaçırma hayat kalitesini ciddi şekilde bozarsa idrar kesesine botoks uygulanabilir. Ayrıca perkutan tibial sinir stimülasyonu gibi diğer tedavi yöntemleri mevcuttur.

Kadınlarda İdrar Kaçırmaya Karşı Alınabilecek Önlemler Var mı?

Doğru spor çok önemlidir. Pelvis dediğimiz kalça kemikleri arasında kalan boşluklardaki kasların güçlendirilmesi, kalça tabanının sağlamlaştırılması önemlidir. Fizik tedavi uzmanlarının önerdiği bazı egzersizler vardır, bunları belli bir yaştan sonra yapmak gereklidir. Menopoz sonrası östrojen kaybı ile kas zayıflığı ve vajinal kuruluk başlar. Kegel egzersizleri ile pelvik kaslar güçlendirilebilir. Ayrıca manyetik koltuk tedavisi de uygulanabilir.

Stres ve Sıkışma Tipi İdrar Kaçırma İçin Tedaviler

Aşağıdaki tedavi yöntemleri, stres ve sıkışma tipi idrar kaçıran kadınlara yardımcı olabilir:

Sıvı tüketimi önemlidir. Çay ve kahve idrar sıklığını artırır, ayrıca tuz alımı da buna etki eder.

Geceleri sık idrara kalkma ve idrar kaçırma şikâyeti olanlarda, yatmadan 3-4 saat önce sıvı alımının kesilmesi faydalı olabilir.

Eşlik Eden Diğer Hastalıkların Tedavisi

Bazı hastalıklar idrar kaçırma şikâyetlerini artırabilir. Bu hastalıkların tedavisi, idrar kaçırmayı azaltabilir. Bunlardan bazıları:

• Diüretik (idrar söktürücü) ilaçlar, genellikle tansiyon ilaçlarıdır ve tedavi protokolünde değerlendirilir.
• Şeker hastalığı, kan şekeri seviyesinin düzenlenmesi.
• Obezite veya aşırı kilo, kilo vermek idrar kaçırmayı azaltabilir.
• Tuvalet eğitimi sırasında, hastanın tuvalete gitme sıklığını artırmaya yönelik programlar uygulanır.

Sıkışma Tipi İdrar Kaçırma ve Aşırı Aktif Mesanede Tedaviler

Mesane İrritanları

İdrar kaçırma sorunu yaşayanlar, bazı yiyecek ve içeceklerin idrara çıkma sıklığını artırdığını fark edebilirler. Kafein içeren içecekler, baharatlı yiyecekler, asidik gıdalar ve suni tatlandırıcılar bu etkiyi artırabilir. Bu tür gıdaları azaltmak ya da kesmek önerilir.

Mesane Eğitimi

Sık idrara çıkmak hayat kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Mesane eğitimi ile amaç, idrarı daha çok depolayarak tuvalete gidiş sıklığını azaltmaktır. Bu eğitim iki bölümden oluşur:

• Önceden hesaplanmış zamanlarda tuvalete gitmek.
• Ani sıkışmaları engelleyici stratejiler geliştirmek.

Kabızlığın Engellenmesi

Kabızlık, ani idrara sıkışmayı ve sık tuvalete gitme isteğini artıran olumsuz bir durumdur. Lifli gıdaların tüketimi kabızlığı önleyebilir.

İlaçlar

Bazı insanlarda önleyici yöntemler yeterli olmayabilir ve ilaç tedavisi gerekebilir. Bu ilaçlara örnek olarak, oksibutinin, tolterodin, fesoterodin, solifenasin ve darifenasin gösterilebilir. Mesane eğitimi ile bu ilaçların etkinliği artırılabilir.

Botulinum

Botulinum toksin A, aşırı aktif mesane ve sıkışma tipi idrar kaçırmada kullanılabilir. Mesane kaslarına enjekte edilerek kasılmalar azaltılmaya çalışılır. Ancak etkileri geçici olup, 3-6 ay sonra ortadan kalkabilir.

Elektrik Stimülasyonu

Sıkışma tipi idrar kaçırma tedavisinde elektrik stimülasyonu kullanılır. Tibial sinir stimülasyonu gibi yöntemlerle başarı elde edilebilir.

Stres Tipi İdrar Kaçırma İçin Tedavi

Pelvik Kas Egzersizleri

Kegel egzersizleri, stres tipi idrar kaçırma tedavisinde ilk uygulanması gereken yöntemdir. Pelvik kasların güçlendirilmesi amaçlanır.

Vajinal Pesser

Vajinal pesser, idrar kaçırmayı önleyen elastik bir cihazdır ve vajina içine yerleştirilir. Düzgün kullanıldığında etkili bir yöntemdir.

Cerrahi Tedaviler

Stres tipi idrar kaçırmada cerrahi tedavi oldukça başarılıdır. TOT (Trans Obturator Tape) en çok tercih edilen cerrahi yöntemdir.