Vücut dışından şok dalgaları ile taş kırma, diğer adıyla ekstrakorporeal şok dalga litotripsi (ESWL), şok dalgalarının taş üzerinde odaklanarak parçalanmasını sağlaması prensibine dayanır. ESWL ilk kez 1980 yılında Almanya’da insanlar üzerinde uygulanmaya başlamıştır. O günden bu yana, birçok firma farklı ESWL cihaz modelleri üretmiştir. ESWL’de kullanılan şok dalgaları elektrohidrolik, elektromanyetik ve piezoelektrik yöntemlerle üretilir.
Taş kırma işlemi sırasında taşın yeri floroskopi ve/veya ultrason ile belirlenir. ESWL, akut ve kronik yan etkilere rağmen, günümüzde daha az invazif bir yöntem olarak kabul edildiğinden, üriner sistem taşlarının tedavisinde başarılı bir şekilde ilk tedavi seçeneği olarak kullanılmaktadır.
Vücut dışından şok dalgaları ile taş kırma, diğer adıyla ekstrakorporeal şok dalga litotripsi (ESWL), şok dalgalarının taş üzerinde odaklanarak parçalanmasını sağlaması prensibine dayanır. ESWL ilk kez 1980 yılında Almanya’da insanlar üzerinde uygulanmaya başlamıştır. O günden bu yana, birçok firma farklı ESWL cihaz modelleri üretmiştir. ESWL’de kullanılan şok dalgaları elektrohidrolik, elektromanyetik ve piezoelektrik yöntemlerle üretilir.
Taş kırma işlemi sırasında taşın yeri floroskopi ve/veya ultrason ile belirlenir. ESWL, akut ve kronik yan etkilere rağmen, günümüzde daha az invazif bir yöntem olarak kabul edildiğinden, üriner sistem taşlarının tedavisinde başarılı bir şekilde ilk tedavi seçeneği olarak kullanılmaktadır.
Tarihçe
Vücut dışından uygulanan şok dalgalarıyla üriner sistem taşlarının tedavisi, üroloji alanında gerçekleştirilen en önemli gelişmelerden biridir. Kullanıma girdikten sonra açık böbrek ameliyatlarında belirgin bir azalma görülmüştür. Yıllar içinde tüm dünyada taş kırma cihazlarının gelişmesiyle birlikte ESWL’nin kullanımı artmış ve en önemli tedavi seçeneklerinden biri olmuştur. Vücut dışından şok dalgaları ile taş kırma (Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy=ESWL), şok dalgalarının taş üzerine odaklanarak parçalanmasını sağlayan bir yöntemdir.
Şok dalgalarının medikal olarak kullanılması fikri ilk kez 1950’li yıllarda Rusya’da ortaya çıkmıştır. (1) Bir Alman uçak firması olan Dornier, yağmur damlalarının uçak kanatları üzerindeki etkilerini incelerken, şok dalgalarının katı cisimleri kırabilecek güce sahip olduğunu tespit etmiş ve şok dalgalarının vücutta oluşan taşların tedavisinde kullanılabileceği fikri ortaya atılmıştır. 1974 yılında Dornier firması ve Alman Teknoloji Bakanlığı’nın destekleriyle Münih Üniversitesi’nde çalışmalar başlatılmıştır. (2) Hayvan deneylerinde elde edilen başarılı sonuçların ardından, 7 Şubat 1980 tarihinde Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy (ESWL) ile ilk insan denemesi gerçekleştirilmiştir. (3,4) Böylece Christian Chaussy, ilk olarak bir renal pelvis taşını Dornier’in ürettiği ilk prototip ESWL cihazı (HM1=Human Model 1) ile tedavi etmiştir. (4) ESWL tedavisinin prensibi ultrason, yani ses dalgalarıdır. Bu şok dalgaları, sıvı ortamda daha güçlü etki göstererek taşa çarpıp onu parçalar. Bu ses dalgaları tek bir hedefe odaklanır ve sapma göstermezler. 1982 yılında Münih’te daha etkili HM2 modeli üretilmiştir.
Bundan sonra ESWL tüm dünyada hızla yayılarak üriner sistem taş hastalığının tedavisinde önemli bir yer edinmiştir. Dornier HM3 modeli, ilk piyasaya sürülen ESWL cihazıdır ve Amerika’da 1984 yılında klinik uygulamaya girmiştir. Bu cihaz, 1984 yılında Amerika’da FDA onayını almıştır, yani ESWL’nin taş tedavisinde kullanılabileceği kabul edilmiştir. Daha sonra Almanya’da Siemens ve Wolf, Fransa’da Technomed ve Edap, İsrail’de Direx, Türkiye’de Elmed ile PCK ve dünya genelinde birçok firma taş kırma cihazları üretmeye başlamıştır.
