Erkeklerde Hipogonadizm: Belirtiler ve Tedavisi
Erkek hipogonadizmi, vücudun yeterince testosteron üretmediği bir durumdur. Testosteron, ergenlik döneminde erkeksi büyüme ve gelişmede önemli rol oynar.
Hipogonadizm, yaşam kalitesini düşürebilir, ilişki sorunlarına ve boşanmalara yol açabilir. Günümüzde testosteronun sadece bir cinsellik hormonu olmadığı, kemik ve vücut yapısına ek olarak metabolizma, damar sistemi ve beyin fonksiyonu üzerinde de önemli etkilerinin olduğu bilinmektedir.
Erkek hipogonadizmi, hipofiz, seks hormonu, testosteron, testis
İki ana hipogonadizm türü vardır:
Birincil: Bu tür hipogonadizm - birincil testis yetmezliği olarak da bilinir - testislerdeki bir sorundan kaynaklanır.
İkincil: Bu tür hipogonadizm, hipotalamus veya hipofiz bezindeki bir sorundan kaynaklanır. Hipotalamus, hipofize folikül uyarıcı hormon (FSH) ve lüteinizan hormon üretmesini söyler. Lüteinizan hormon, testislerin testosteron üretmesi için sinyal gönderir. Her iki tür de kalıtsal olabilir veya yaşamın ilerleyen dönemlerinde meydana gelebilir.
Birincil Hipogonadizm
Birincil hipogonadizmin yaygın nedenleri şunlardır:
Klinefelter Sendromu:
Bu durum, cinsiyet kromozomlarının anormalliğinden kaynaklanır. Bir erkek normalde bir X ve bir Y kromozomu taşır. Klinefelter sendromunda, fazladan bir veya daha fazla X kromozomu bulunur. Bu fazladan kromozom, testislerin anormal gelişimine ve yetersiz testosteron üretimine yol açar.
İnmemiş Testis
Doğum öncesinde testisler karında gelişir ve normalde skrotuma iner. Bazen testisler inmeyebilir, bu da tedavi edilmezse testosteron üretiminde azalmaya yol açabilir.
Kabakulak Orşiti
Ergenlik veya yetişkinlik döneminde kabakulak enfeksiyonu testislere yayılırsa, kalıcı testis hasarı meydana gelebilir ve testosteron üretimi etkilenebilir.
Hemokromatoz
Kandaki aşırı demir, testis yetmezliği veya hipofiz işlev bozukluğuna neden olarak testosteron üretimini bozabilir.
Testis Yaralanmaları
Testisler karın dışında bulundukları için yaralanmaya açıktır. Bir testisin hasar görmesi testosteron üretimini etkilemeyebilir.
Kanser Tedavisi
Kemoterapi veya radyasyon tedavisi testosteron ve sperm üretimini geçici veya kalıcı olarak durdurabilir. Birçok erkek tedavi sonrası doğurganlığını geri kazanabilir, ancak sperm korunması düşünülebilir. Kanserli erkeklerin %30'unda hipogonadizm, %90'ında germinal epitel yetmezliği görülebilir.
Normal Yaşlanma
Yaş ilerledikçe erkeklerde testosteron seviyesi düşer. 75 yaş üstü erkeklerin %30'u düşük testosteron seviyesine sahiptir. Tedavi gerekip gerekmediği tartışmalıdır.
İkincil Hipogonadizm
İkincil hipogonadizmde testisler normaldir, ancak hipofiz veya hipotalamustaki sorunlar nedeniyle fonksiyonları bozulur. Bu duruma neden olabilecek bazı etkenler şunlardır:
Kallmann Sendromu
Hipotalamusun anormal gelişimi hipogonadizme neden olabilir ve aynı zamanda koku alma yeteneğinin bozulması ile ilişkilidir.
Hipofiz Bozuklukları
Hipofiz bezindeki bir anormallik, hormonların salınımını engelleyerek testosteron üretimini bozabilir. Hipofiz tümörleri veya tedavileri de hipogonadizme neden olabilir.
İltihaplı Hastalıklar
Sarkoidoz, histiyositoz ve tüberküloz gibi iltihaplı hastalıklar hipotalamus ve hipofizi etkileyerek testosteron üretimini bozabilir.
HIV / AIDS
Bu virüs, hipotalamus, hipofiz bezi ve testisleri etkileyerek düşük testosteron seviyelerine neden olabilir.
İlaçlar
Afyon türevi ağrı kesiciler ve bazı hormon ilaçları testosteron üretimini bozabilir.
Obezite
Her yaşta aşırı kilolu olmak hipogonadizm ile bağlantılı olabilir.
Stres Kaynaklı Hipogonadizm
Stres, aşırı fiziksel aktivite ve kilo kaybı hipogonadizm ile ilişkilendirilmiştir. Bunun stres kaynaklı kortizol artışına bağlı olabileceği düşünülmektedir.
Sonuç olarak, hipogonadizm takip ve tedavi gerektiren bir durumdur. Kişinin sosyal hayatı ve genel sağlığı için tedavi önemlidir.
