Böbrek Taşı

Erkeklerde daha sık görülür. Böbreğin doğumsal yapısal bozuklukları, yetersiz sıvı alımı, genetik nedenler, doğuştan bazı hastalıklar (sistinüri, hiperoksalüri, hiperkalsiüri, hiperürikozüri), ince bağırsak ameliyatları, hiperparatiroidi, gut, sarkoidoz gibi hastalıklar böbrek taşı riskini artırır. 

Böbrek Taşı Belirtileri (Semptomlar)

• Böğür, kasık ve bazen karın bölgesinde ağrı
• Mide bulantısı ve karında şişkinlik hissi
• İdrarda kan görülmesi
• Sık idrara çıkma
• Zor idrar yapma

Böbrek Taşı Teşhisi (Tanı) Nasıl Konur?

BT, IVP ve ultrasonografi gibi yöntemler kullanılır.

Böbrek Taşı Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi taşların böbrekteki yeri, büyüklüğü, sertlik derecesi ve böbreğin doğumsal anatomik yapısına göre belirlenir.

Böbrek Taşı Oluşumu Riskini Artıran Faktörler

Bunları sıralayacak olursak:

• Yetersiz sıvı alımı: Yeterli sıvı alınmadığında, özellikle su içilmediğinde, idrarda taş oluşumuna yol açan minerallerin konsantrasyonu artar. Bu nedenle sıcak iklimde yaşayanlar veya sıcak ortamlarda çalışanlar daha yüksek risk altındadır.

Böbrek Taşı Çeşitleri

Prostat hastalıkları ve idrar yolu enfeksiyonlarından sonra, idrar yollarında en sık görülen üçüncü hastalıktır. Taş oluşumunun kesin nedeni bilinmemekle birlikte aşırı doymuş idrarın rolünün büyük olduğu düşünülmektedir.

Kalsiyum Taşları

Tüm idrar yolları taşlarının %80-85'i kalsiyum içerir. Kalsiyum taşları en çok idrarda kalsiyum, ürik asit ve oksalat artışıyla, sitrat düzeyinin düşmesine bağlıdır.

Kalsiyum Dışı Taşlar

1. Struvit: Magnezyum amonyum fosfat taşlarıdır. Genellikle kadınlarda görülür ve hızla nüksedebilir. Bu taşlar, üreyi parçalayan bakterilerle oluşur. İdrar pH'ı alkalidir, yani pH 7'nin üzerindedir.

Antibiyotiklerle bu taşları sterilize etmek mümkün değildir. Taşın çıkarılması ve enfeksiyonun tedavisi başarılı sonuçlar verir.

2. Ürik Asit Taşları: Tüm idrar yolları taşlarının %5'inden azını oluşturur ve erkeklerde daha sık görülür. Gut ve bazı kan hastalıklarında sıkça görülür. Ürik asit yüksekliği aşırı pürin alımına bağlı olabilir. İdrar asidiktir.

3. Sistin Taşları: Genetik bir bozukluğa bağlı olarak gelişir. İdrar yolları taşlarının %1-2'sini oluşturur. Sistin taşlarının oluşumu tamamen aşırı sistin atılımına bağlıdır.

4. Ksantin Taşları: Doğumsal olarak ksantin oksidaz enzim eksikliği nedeniyle oluşur.

5. İlaç Kaynaklı Taşlar: Edinsel immün yetersizlik sendromu olan hastalarda, proteaz inhibitörleriyle tedavi sırasında görülebilir. Radyosaydam taşlardır.

6. Nadir Görülen Taşlar: Silikat taşları, genellikle uzun süre silika içeren antasitlerin kullanımı sonucu oluşur.

ESWL Nedir?

Vücut dışından gönderilen şok dalgaları, röntgen yardımıyla taşa odaklanarak küçük parçalara ayrılmasını sağlar. ESWL, özellikle yumuşak, 1 cm'den küçük taşlarda ve böbreğin orta ile üst bölümlerinde bulunan taşlarda en etkilidir. Ayrıca perkütan cerrahi sonrası böbrekte kalan küçük taş parçalarında da uygulanır.

Perkütan Nefrolitotomi (PNL, PCNL) Ameliyatı Nedir?

Bu ameliyat röntgen veya ultrasonografi eşliğinde, sırt bölgesinde küçük bir delik açılarak yapılır. Video kamerayla böbreğe ulaşılarak taşlar kırılır ve parçalar dışarı alınır.

Flexible Üreteroskopi ile Böbrek Taşı Tedavisi

Flexible üreteroskopi, kapalı böbrek taşı ameliyatıdır. Vücutta hiçbir kesi açılmadığı için ameliyatsız böbrek taşı tedavisi olarak bilinir. Taşlar içeride lazerle kırılır. ESWL ile karıştırılmaması gereken bu yöntemde, idrar yollarından fiberoptik bir cihazla girilerek taşlara ulaşılır. Genel anestezi altında yapılır. Basket adı verilen bir aletle taşlar tek parça çıkarılabilir veya büyük taşlar içeride parçalanarak dışarı alınır.

Flexible Üreteroskopi Avantajları:

• Büyük boyuttaki taşlar bu yöntemle çıkarılabilir.
• Kesi açılmadığı için yara izi oluşmaz.
• Daha güvenli bir ameliyat süreci sağlar.
• Daha hızlı iyileşme süreci sağlar.
• Aynı gün hastaneden taburcu olunabilir.
• Hızlıca normal hayata dönülebilir.